| ISBN | 978-83-64091-52-0, 978-83-7545-645-5 |
|---|---|
| Wydawca | Instytut Studiów Politycznych PAN, Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR |
| Rok wydania | 2015 |
| Typ oprawy | miękka |
| Liczba stron | 312 |
| Format | 205*145 mm |
| Język | polski |
| Miejsce wydania | Warszawa |
„Nowa” Turcja. Aspekty polityczne, gospodarcze i społeczne
„Współczesna Turcja jest państwem-fenomenem. W ostatniej dekadzie przechodzi przez dogłębne czy wręcz radykalne przewartościowania polityczne, społeczne, kulturowe. Można pokusić się o wręcz o tezę, że wraz z przełomem wieków rozpoczęła się w Turcji ‚najdłuższa dekada’, a historia tego państwa znacząco przyspieszyła.
Choć jeszcze w 1997 roku zdelegalizowano partię o prowieniencji islamistycznej, a armia odgrywała w procesach decyzyjnych pierwszoplanową rolę, to od 2002 roku Turcją rządzi postislamska Partia Sprawiedliwości i Rozwoju – AKP. Wygrała ona kolejno cztery wybory parlamentarne, wszystkie wybory samorządowe, wybory prezydenckie. Uzyskała także poparcie dla swoich pomysłów reform konstytucyjnych w referendum, przeprowadzonym w 2010 roku.
W 1999 roku Turcja uzyskała status kandydata do członkostwa w Unii Europejskiej i sześć lat później rozpoczęła negocjacje akcesyjne z Brukselą. Miały one nie tylko istotne znaczenie dla przemian zachodzących w jej polityce zagranicznej i relacji z partnerami europejskimi. W ramach realizowanych reform harmonizacyjnych wpłynęły one na dogłębne przewartościowanie ustroju politycznego tureckiego państwa.
Po latach destabilizacji gospodarczej – galopującej inflacji, chronicznych kryzysów, zamknięcia się na wymianę z zagranicą, Turcji udało się wejść na ścieżkę wzrostu gospodarczego. Upodmiotowiło to wiele dotychczas zmarginalizowanych grup społecznych, w tym przedsiębiorców ze środkowej Anatolii, określanych mianem ‚tygrysów’. Turcję zaczęto określać mianem Trading state. Powoli postępuje proces ‚rozliczania’ się Turcji z własną przeszłością i godzenia się z dotychczas dyskryminowanymi mniejszościami, w tym przede wszystkim ze społecznością kurdyjską. Działania AKP w tym względzie należy uznać za historyczne.
Należy jednak zniuansować ten pozytywny obraz przemian zachodzących w Turcji w ostatniej dekadzie. Coraz częściej wskazuje się bowiem na rosnące w ostatnich pięciu latach tendencje autorytarne w tym kraju i na cofanie się Turcji w procesach demokratycznych. O Turcji mówi się w kategoriach ‚nieliberalnej demokracji’ czy ‚autorytaryzmu konkurencyjnego’. AKP zarzuca się stosowanie zasady ‚zwycięzca zgarnia całą pulę’, sprzeczną z duchem państwa demokratycznego. Odnotowuje się postępującą personalizację procesów decyzyjnych (wręcz „erdoganizację” jej systemu politycznego), zarówno w polityce wewnętrznej, jak i zagranicznej”.