Spór polityczny w Iranie i Imperium Osmańskim. Studium z socjologii historycznej rewolucji konstytucyjnych

Spór polityczny w Iranie i Imperium Osmańskim. Studium z socjologii historycznej rewolucji konstytucyjnych

Książka Daniela Płatka „Spór polityczny w Iranie i Imperium Osmańskim”  to studium o socjologii historycznej Bliskiego Wschodu. Jej celem jest analiza procesu budowy państwa narodowego, który zakończył się w Iranie klęską, a w imperium osmańskim sukcesem zmobilizowanego społeczeństwa i porozumieniem z państwem bez wybuchu wojny domowej.

Książka „Spór polityczny w Iranie i Imperium Osmańskim”  jest obszernym i dobrze osadzonym teoretycznie studium z porównawczej socjologii historycznej. W polskich naukach społecznych powstało bardzo niewiele prac z tej dziedziny. Autor dokonał rekonstrukcji przemian społecznych i politycznych od XVIII wieku do początku wieku XX w Turcji i Iranie. Jest to analiza dynamiki wzajemnych relacji między transformującym się organizmem państwowym a różnymi grupami społeczeństwa, które wchodzą w złożone interakcje z państwem, negując warunki wzajemnego związku. W efekcie wyjaśnia się ewolucję w kierunku podmiotowości społeczeństw i powstania instytucji demokratycznych oraz systemu reprezentacji interesów zbiorowych. Problematyka przemian form konfliktów społecznych wiodących ku współczesnej sferze publicznej i politycznej mozaice nowoczesnego państwa została odniesiona do krajów spoza rdzenia systemu światowego, co jest nowatorskim i ciekawym podejściem. Autor zastosował perspektywę nowoczesności zwielokrotnionej – eksplorował doświadczenia przednowoczesnych imperiów: osmańskiego i szyickiego, przechodzących drogę opóźnionej i imitacyjnej modernizacji w końcu XIX oraz na początku XX wieku.

Dla polskiego czytelnika książka „Spór polityczny w Iranie i Imperium Osmańskim” stanowi ważne źródło wiedzy o dorobku, metodach i użyteczności porównawczej socjologii historycznej, jednocześnie prezentuje oryginalne podejście do analizy polityki sporu w modernizujących się społeczeństwach pozaeuropejskich.