Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie

Inicjatywa Trójmorza: geneza, cele i funkcjonowanie /Paweł Kowal, Agnieszka Orzelska-Stączek

Inicjatywa Trójmorza, zwana Trójmorzem (ang.: Three Seas Initiative – TSI, 3SI) to nazwa przyjęta dla określenia projektu współpracy politycznej i gospodarczej, przede wszystkim w zakresie infrastruktury, transportu i energetyki. Podjęta w 2016 roku przez Chorwację i Polskę, objęła następujące państwa należące do Unii Europejskiej: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry, położone na obszarze określanym tradycyjnie jako Międzymorze. Głównym celem inicjatywy jest rozwój współpracy między jej uczestnikami w ramach Unii Europejskiej oraz wzmocnienie więzów z USA, przede wszystkim w dziedzinie współpracy energetycznej. Formy współpracy między uczestnikami Inicjatywy Trójmorza nie zostały zinstytucjonalizowane, a koordynacja polityczna, jak dotąd, odbywa się głównie na szczeblu prezydentów państw członkowskich. Trójmorze nie jest organizacją międzynarodową, a proces kształtowania się tej inicjatywy w jej początkowym etapie nie został zakończony. Najbardziej zaangażowane w animowanie współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza są Polska i Chorwacja.

Problematyka podjęta w monografii jest istotna dla współczesnych stosunków międzynarodowych. W dobie głębokich przeobrażeń ładu międzynarodowego Europa Środkowo-Wschodnia przestała być obszarem bezpiecznym. Wspólnota euroatlantycka, oparta na Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckim, przeżywa kryzys. Równocześnie następują inne niekorzystne zmiany, wśród których podkreślić należy trwającą od kilku lat wojnę Rosji z Ukrainą, a także aneksję Krymu przez Rosję. W tych okolicznościach pojawiła się Inicjatywa Trójmorza.