Międzynarodowe aspekty akcji „Wisła”
Między kwietniem a końcem lipca 1947 r. w ramach operacji „Wisła” wysiedlono ponad 140 tys. Ukraińców i Łemków, niszcząc również większość leśnych oddziałów Ukraińskiej Powstańczej Armii. Wydarzenia te skupiają od 1989 r. duże zainteresowanie naukowców i opinii publicznej. Jak dotąd badacze koncentrowali się jednak na wewnątrzpolskich aspektach genezy, przebiegu i skutków akcji „Wisła”. Tylko pobieżnie traktowano dotąd kwestie międzynarodowe – współpracę przy jej przeprowadzeniu między rządami Polski, Czechosłowacji i ZSRS, a także odbicie operacji w ówczesnej propagandzie oraz współczesnej historiografii i polityce pamięci. Celem przedstawianego opracowania Międzynarodowe aspekty akcji „Wisła” jest choćby częściowe uzupełnienie tej luki.
W pierwszej kolejności badaniem objęto współpracę na płaszczyznach politycznej – pomiędzy rządami i partiami komunistycznymi zaangażowanych państw – oraz wojskowej. Poprzez szczegółową rekonstrukcję kontaktów i działań prowadzonych po niepolskiej stronie granicy autorzy starali się zweryfikować funkcjonujące w polskiej nauce hipotezy. Przede wszystkim autorzy próbowali znaleźć odpowiedź na pytanie, na ile operacja „Wisła” była samodzielną inicjatywą polskich komunistów, a na ile wypływała z nacisku państw ościennych, przede wszystkim ZSRS.
