| ISBN | 978-83-65972-38-5 |
|---|---|
| Wydawca | Instytut Studiów Politycznych PAN |
| Rok wydania | 2018 |
| Typ oprawy | miękka |
| Liczba stron | 414 |
| Format | 205*145 mm |
| Język | polski |
| Miejsce wydania | Warszawa |
Strona główna/Książki/Historia/Historia Polski
Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967-1968
25,00 zł
Kampania antysyjonistyczna w Polsce 1967-1968
| Z przedmowy do książki: Nazwa „kampania antysyjonistyczna” jest myląca, i to podwójnie, gdyż kampania, której poświęcona jest ta rozprawa, zaczęła się jako antyizraelska, ale wkrótce zmieniła się w antyżydowską i ten ewidentnie antyżydowski charakter pozostał jej wyróżnikiem. Słowa syjonizm i syjonista, powtarzane w Polsce w 1968 roku w setkach propagandowych publikacji i na tysiącach zebrań, nie służyły do adekwatnego nazywania pewnej odmiany nacjonalizmu, lecz były substytutem słów „Żyd” i „żydowski”. Po wtóre, syjonista znaczyło „Żyd” nawet gdy osoba tak nazywana nie była Żydem. Paradoksalnie, kampania antyżydowska, zwana antysyjonistyczną, była skierowana także przeciw Polakom. Paradoksy ujawniają istotne cechy zjawisk, a język źródeł historycznych jest niewyczerpanym źródłem wiedzy o czasach, z których owe źródła pochodzą, dlatego w niniejszym opracowaniu pozostaję przy nazwie „kampania antysyjonistyczna„, zaznaczając jej przewrotne znaczenie kursywą. Opisywane tu wydarzenia rozegrały się w dwóch aktach: latem 1967 roku i wiosną 1968 roku. Latem 1967 roku zimna wojna i zależność od Moskwy sprawiły, że władze komunistycznej Polski uznały się za stronę odległego konfliktu na Bliskim Wschodzie: potępiły Izrael, zerwały z nim stosunki dyplomatyczne i udzieliły pomocy krajom arabskim. Mieszkańcy Polski mieli pójść w ślady swych władców. W tym celu uruchomiono antyizraelską kampanię propagandową oraz mobilizowano masy do wyrażania wskazanych opinii i uczuć. Policja polityczna czujnie śledziła postawy odmienne i informowała przywódców, że polscy Żydzi sympatyzują z Izraelem. Za to przestępstwo napiętnował ich I sekretarz partii – faktyczna głowa państwa; wkrótce zaczęły spadać na nich pierwsze kary. Ci, którzy już wcześniej chcieli „zrobić porządek z Żydami”, poczuli, że właściwy moment się zbliżył. Wydarzenia wiosny 1968 roku, zwane marcowymi, miały znacznie większą skalę i dramatyzm niż akt pierwszy. Wtedy właśnie, w reakcji na protesty studentów i ferment wśród intelektualistów, władze uruchomiły wielką kampanię nienawiści przeciw rzekomym wrogom wewnętrznym, wśród których na czołowym miejscu znaleźli się syjoniści. Już po kilku dniach propaganda antysyjonistyczna osiągnęła najwyższy stopień, nie stroniąc od tekstów jawnie antysemickich. Przeciwko wrogom zmobilizowano masy, w całym kraju organizowano seanse nienawiści, ruszyła jawna czystka, która objęła przede wszystkim Żydów. Kampania została oficjalnie zakończona latem 1968 roku, aczkolwiek jej wyhamowywanie rozpoczęto już wcześniej, a jej najważniejszy skutek – fala masowej emigracji – trwał jeszcze przez wiele miesięcy. Jeden z bliskich obserwatorów nazwał ją „największą od upadku II Rzeszy kampanią antysemicką w Europie”. |