The Three Seas Initiative. An original concept of regional cooperation in different approaches

The Three Seas Initiative / Inicjatywa Trójmorza /Agnieszka Orzelska-Stączek

Inicjatywa Trójmorza, zwana Trójmorzem (ang.: Three Seas Initiative – TSI, 3SI)  to nazwa przyjęta dla określenia projektu współpracy politycznej i gospodarczej, przede wszystkim w zakresie infrastruktury, transportu i energetyki. Podjęta w 2016 roku przez Chorwację i Polskę, objęła następujące państwa należące do Unii Europejskiej: Austria, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Litwa, Łotwa, Polska, Rumunia, Słowacja, Słowenia i Węgry, położone na obszarze określanym tradycyjnie jako Międzymorze. Głównym celem inicjatywy jest rozwój współpracy między jej uczestnikami w ramach Unii Europejskiej oraz wzmocnienie więzów z USA, przede wszystkim w dziedzinie współpracy energetycznej. Formy współpracy między uczestnikami Inicjatywy Trójmorza nie zostały zinstytucjonalizowane, a koordynacja polityczna, jak dotąd, odbywa się głównie na szczeblu prezydentów państw członkowskich. Trójmorze nie jest organizacją międzynarodową, a proces kształtowania się tej inicjatywy w jej początkowym etapie nie został zakończony. Najbardziej zaangażowane w animowanie współpracy w ramach Inicjatywy Trójmorza są Polska i Chorwacja.

Problematyka podjęta w monografii jest istotna dla współczesnych stosunków międzynarodowych. W dobie głębokich przeobrażeń ładu międzynarodowego Europa Środkowo-Wschodnia przestała być obszarem bezpiecznym. Wspólnota euroatlantycka, oparta na Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckim, przeżywa kryzys. Równocześnie następują inne niekorzystne zmiany, wśród których podkreślić należy trwającą od kilku lat wojnę Rosji z Ukrainą, a także aneksję Krymu przez Rosję. W tych okolicznościach pojawiła się Inicjatywa Trójmorza.

Pod względem metodologicznym praca opiera się na badaniach jakościowych przy użyciu techniki gromadzenia danych za pomocą wywiadów. Monografia jest kontynuacją badań prowadzonych w Zakładzie Europy Środkowo-Wschodniej i Badań Postsowieckich ISP PAN. Wcześniejsze prace na temat Inicjatywy Trójmorza koncentrowały się na stanowisku Polski, a tym razem ukazujemy punkt widzenia wszystkich państw Trójmorza.